Artikel: Lege kerken, volle stadions

Uit een vraaggesprek tussen het Reformatorisch Dagblad en socioloog prof. dr. J. de Hart over diens onderzoek: ‘Geloven binnen en buiten verband’, blijkt dat er steeds minder Nederlanders naar de kerk gaan. Maar hoewel de kerkgang schrikbarend afneemt, wil dit niet zeggen dat mensen areligieus of spiritueel ongevoelig zijn geworden. Religie is iets geworden wat mensen zelf vorm willen geven en wat dus telkens van gedaante kan veranderen, aldus de onderzoeker. 

Een aantal maanden geleden was er zo’n opleving van een ‘religie’, namelijk die van het voetbal. Volgens een andere socioloog, dr. R. Stokvis, was religie vroeger het cement van onze samenleving. Nederland werd bijeengehouden door de kerkgang. Tegenwoordig vormt sport het cement van onze samenleving, aldus de socioloog in zijn studie met de veelzeggende naam: ‘Lege kerken, volle stadions: Sport en de sociale functies van religie.’ De moderne mens vindt in sport zingeving en binding met de mensen om hem heen. 

Lood om oud ijzer 

Hoewel Stokvis gelijk heeft dat sport een van de belangrijkste bindmiddelen van de Nederlandse samenleving is geworden, kunnen we wel een kritische kanttekening bij zijn onderzoek plaatsen. Want is sport nu gepaster geworden dan godsdienst, zoals Stokvis beweert, of is sport eigenlijk zelf een godsdienst geworden?! Ergens is deze discussie lood om oud ijzer. Sport is voor velen religie en onbewust ook godsdienst geworden in de meest letterlijke zin van het woord. De vorst der duisternis houdt velen blind voor de leegheid en betrekkelijkheid van kortstondige en geldverslindende sportevenementen. 

Neem nu het wereldkampioen voetbal van een aantal maanden geleden. Met tal van religieuze symbolen, liederen, lofprijzingen en zelfs complete exegetische voor- en nabeschouwingen van wedstrijden, kunnen we toch niet ontkennen dat koning voetbal een eigen groep toegewijde gelovigen om zich heen heeft verzameld? In plaats van een kerk waar de Heere Zich in stilte en eerbied door Woord en Geest wil laten ontmoeten kunnen mensen nu in extase hun helden kunnen toejuichen en bejubelen. En velen gaan zo ver om zelfs in een tijd van crisis de immorele salarissen goed te praten. Het vroegere en oerhollandse adagium: ‘Het is maar een spelletje’, is soms ver te zoeken. 

Onrustig is ons hart 

De Bijbel leert ons dat ieder mens met een natuurlijke godskennis wordt geboren. Ergens heeft iedereen een soort ‘oerherinnering’ aan iets moois wat we zijn kwijt geraakt. Adam en Eva leefden in ware kennis, gerechtigheid en heiligheid. In de hof van Eden, gelegen in een regio waar ISIS nu de vrede bedreigd. En terwijl de wereld, soms letterlijk, in brand staat zoekt de moderne mens nog steeds zijn vermaak in wat maar voor handen is. Augustinus’ beroemde uitspraak ‘Onrustig is ons hart, totdat het rust vindt in U’ is nog steeds van kracht. Het is dezelfde Augustinus die een kennis had die overgegaan was vanuit het heidendom tot het christendom. Dit betekende voor hem concreet dat hij niet naar gladiatorengevechten wilde die in de arena’s werden georganiseerd. Tot deze man op een dag door toegeeft aan zijn ‘vrienden’ om een keer mee te gaan. Aangekomen in het overvolle stadion besluit hij de wedstrijd maar uit te zitten en zijn ogen dicht te houden(!). Maar toen de eerste dodelijke slag werd toegebracht en het stadion bijna uit zijn voegen barstte, opende de man zijn ogen en zag de dodelijk gewonde gladiator liggen. Dit beeld groef zich diep in zijn netvlies en vanaf die dag was de man verslaafd aan het sportspektakel. En zo is het vandaag de dag nog steeds. De strijd om de prijs, de spanning, de roem, zijn zaken die ieder mens van nature aanspreken. Maar ook hier geldt, waar onze schat is, daar zal ook ons hart zijn. 

Schijn bedriegt 

Toch mogen we sport niet al te makkelijk wegzetten. Lichaamsbeweging is gezond en noodzakelijk en er is een verschil tussen het spelen van een goed potje voetbal en de sportverdwazing van het WK. Socioloog Stokvis bepleit daarnaast dat sport ook normen en waarden genereert, zoals doorzettingsvermogen en kameraadschap. En ook dit kan zeker het geval zijn. Echter, net zoals de wereld massaal gewelddadige films kijkt en gewelddadige computerspellen speelt, ziet ze ook in de arena van koning Voetbal het liefst de tegenstander 'afgemaakt' worden. En als het werkelijk allemaal zo sportief en gezellig zou zijn, is het wel apart dat de ME soms overuren moet maken na bepaalde sportevenementen. 

Leren van sportfans 

Kunnen we dan niets leren van fanatieke en gedreven sportfans? Ja, zeker wel! Zo weten ze alles van hun sporthelden. Hoe ze spelen, maar ook hoe hun verdere leven eruit ziet. Ook proberen de sportfans hun idolen zoveel mogelijk te imiteren en dulden ze geen lasterpraat over hun helden. Iedereen mag weten voor welke sportclub ze zijn en hier komen ze vrijmoedig voor uit. Ook is geen offer te groot en geen stadion te duur. Alles voor de club! 

Wat liggen hier ook lessen voor het christendom in! Zijn wij ook bezeten van sport of zijn we in het bezit gekomen van de Allerhoogste? Wat weet u meer uit bevinding over de Heere en Zijn Woord ten opzichte van de vorige GezinsGids die u las? Zijn we zichtbaar en hoorbaar getuige van de hoop die in ons is? Anders zijn onze kerken inderdaad leeg, maar dan een vreselijke dimensie dieper. 

Andere spelregels 

Wat is het dan genade dat de spelregels uit de sportwereld niet tellen in het Koninkrijk der hemelen! Het is niet voor winnaars, maar voor verliezers. Niet voor helden, maar voor weglopers. Niet voor team players, maar voor zelfbedoelers. Nee, hier geen supporters, maar broeders en zusters. Geen eigen prestatie, maar genade. Geen kortstondige euforie, maar een eeuwig bruiloftsfeest. Geen huldiging door de koning, maar een gloriekroon van dé Koning. 

Lege kerken, volle stadions. Want in de sport valt meer te beleven, zo denkt men. Wat een misrekening! Is het juist niet in de werkplaats van de Heilige Geest waar doden tot leven worden gewekt, armen met goederen worden vervult en waar sacramenten de gelovigen nog willen vertroosten?! Daarom maak u op: daar in dat oude gebouw met die scheve muren en die oude kerktoren kunnen wonderen gebeuren! Komt allen! Hier geen oranje, maar alleen het rood. Bloedrood.


Het hele artikel lezen? Zie: GezinsGids, Christelijk magazine voor het gezin, 7 augustus 2014

Vaak gelezen posts:

Inleiding JV GG Beekbergen, Een schokkende realiteit...

Bijbelstudie: Openbaring 3:14-22